Category: Encyclopedia

គឺជារដ្ឋាភិបាលយោធាប្រកាន់ស្ដាំនិយម ដែលបានដឹកនាំដោយលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ និងព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ។ ​របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរបានកើតឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០។ ទង់ជាតិថ្មី ឯកសណ្ឋានយោធាថ្មី បាវចនាថ្មី និងភ្លេងជាតិថ្មី ត្រូវបានបង្កើតឡើង។ រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ទទួលបានជំនួយយោធា និងហិរញ្ញវត្ថុ ពីសហរដ្ឋអាមេរិក។ ប៉ុន្តែកងទ័ពនៃរបបនេះ មិនទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកវិស័យយោធាខ្លាំងពូកែនោះទេ ហើយមិនអាចយកឈ្នះកម្លាំងបដិវត្ដខ្មែរក្រហមបានទេ។ វិវាទផ្ទៃក្នុងនិងអំពើពុករលួយ បានញាំញីរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ​ ខណៈពេលដែល​ លន់​ នល់ កាន់តែផ្ដាច់ការខ្លាំងទៅៗ។ របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបានផ្ដួលរលំ នៅពេលដែលកងទ័ពខ្មែរក្រហមចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥។ មន្រ្តីសាធារណរដ្ឋខ្មែរជាច្រើននាក់ត្រូវបានខ្មែរក្រហមសម្លាប់ចោល។

សម្លេងៈ ភ្លេងជាតិនៃរបបសាធារណរដ្ឋខែ្មរ

របបកុម្មុយនិស្ដម៉ាក្សនិយម ដែលដឹកនាំដោយ ប៉ុល ពត បានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា​ចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥​ ដល់ ថ្ងៃទី៦​ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះការស្លាប់ប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណ២លាននាក់ ដោយសារការសម្លាប់ ធ្វើការហួសកម្លាំង ភាពអត់ឃ្លាន ​និងជម្ងឺ។ គោលបំណងរបស់ខ្មែក្រហម គឺផ្លាស់ប្ដូរប្រទេសកម្ពុជាឲ្យក្លាយទៅជាប្រទេសកសិកម្មជឿនលឿន។ ខ្មែរក្រហម បានជម្លៀសប្រជាជនរាប់លាននាក់ចេញពីទីក្រុង និងបានផ្លាស់ប្ដូរជីវិតប្រជាជនឲ្យទៅជាជីវិតកសិករ ដែលតម្រូវឲ្យធ្វើពលកម្មធ្ងន់ៗ និងដោយបង្ខំ ព្រមទាំងបានលប់បំបាត់រូបិយវត្ថុ និងកម្មសិទ្ឋិឯកជនរបស់ប្រជាជន។ ខ្មែរក្រហម បានព្យាយាមបំបែកទំនាក់ទំនងក្រុមគ្រួសារទាំងអស់ព្រមទាំងស្ថាប័នសង្គមនានា ដោយលើកឡើងថា ភាពស្មោះត្រង់ដែលគួរតែត្រូវបានពង្រីកនៅក្នុងអង្គការ ដែលក្រោយមកបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថាជា បក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា។ កម្ពុជាបានវិលទៅរកយុគ្គសម័យមួយ ដែលហៅថា “ឆ្នាំសូន្យ”។

ខ្មែរក្រហម បានកើតចេញពីចលនាកុម្មុនិស្ដមួយក្នុងអំឡុងពេលតស៊ូប្រឆាំងនឹងអាណានិគមនិយមបារាំងក្នុងទសវត្សទី៤០។ រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំក្រោយមក ចលនានេះបានវិវត្តន៍ធំឡើងៗតាមរយៈការទទួលយកមនោគតិបដិវត្តន៍ និងក្រោមជួយជ្រោមជ្រែងរបស់យុវជនកម្ពុជា ដែលបានសិក្សានៅទីក្រុង ប៉ារីស ក្នុងនោះមាន ប៉ុល ពត, អៀង សារី និង ខៀវ​ សំផន។​បន្ទាប់ពីវិលត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ និស្សិតកម្ពុជាទាំងនោះបានលាក់ខ្លួន និងចាប់ផ្ដើមបង្កើតកម្លាំងទ័ពព្រៃ។ ក្រោយពីរដ្ឋប្រហាររបស់សេនាប្រមុខ លន់ នល់ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ខ្មែរក្រហមបានចាប់ផ្ដើមធ្វើសង្រ្គាមស៊ីវិលប្រឆាំងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ដែលគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមរិក។ បន្ទាប់ពីមានការទម្លាក់គ្រាប់បែកជាងកន្លះលានតោនរបស់របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរមកលើទឹកដីជនបទនៃប្រទេស ចលនាខ្មែរក្រហម បានទទួលការគាំទ្រពីប្រជាជនកាន់តែខ្លាំងឡើង។ ទីបំផុតខ្មែរក្រហមបានវាយដណ្ដើមយកទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ហើយបានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។

រយៈកាល៤ឆ្នាំក្រោយមក កងទ័ពរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា ក្រោមការឧបត្ថម្ភពីវៀត ណាមបានវាយបណ្តេញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យឲ្យបរាជ័យទាំងស្រុងនៅខែមករាឆ្នាំ១៩៧៩ ហើយប្រទេសក្រោយសង្រ្គាមមួយនេះ បានព្យាយាមចាប់ផ្ដើមកសាងប្រទេសឡើងវិញ។ ចំណែកកងទ័ពខ្មែរក្រហម បានចាប់ផ្ដើមកសាងកម្លាំងរបស់ខ្លួនឡើងវិញក្នុងព្រៃតាមបណ្ដោយព្រំដែនថៃ និងបានបន្តការប្រឆាំងតទល់ជាមួយរដ្ឋាភិបាលរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៨។

វីដេអូ៖ ប្រទេសកម្ពុជា និងខ្មែរក្រហម

សម្លេង៖ “ចូលរួមចែករំលែកក្នុងការកសាងជាតិ ក្រោមអង្គការបដិវត្តន៍ដ៏ឈ្លាសវៃ”​ (បណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា)

https://soundcloud.com/user-154457099/khmer-rouge

ជាសមាគមនិសិ្សតខ្មែរ​ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងសម្រាប់និស្សិតដែលកំពុងសិក្សានៅទីក្រុង     ប៉ារីស ប្រទេសបារាំង។ ចលនាម៉ាក្ស ជាផ្នែកមួយនៃការពិភាក្សានៅក្នុងសមាគមនេះក្រោមការដឹកនាំរបស់និសិ្សតខ្មែរដ៏មានឥទ្វិពល២រូបគឺ កេង វ៉ាន់សាក់ និង អៀង សារី។ ពេលប្រជុំម្តងៗ និសិ្សតទាំងនោះត្រូវពិភាក្សាលើប្រធានបទ”បញ្ហានយោបាយកុម្មុនិស្ដ”។ អៀង សារី បានណែនាំ សា ឡុតស (ប៉ុល ពត) ឲ្យចូលរួមជាមួយក្រុមនិស្សិតខ្មែរ។ ទីបំផុត អៀង​ សារី និង ប៉ុល ពត បានប្រែក្លាយពីសមាគមនិសិ្សតខ្មែរទៅជាវេទិកាសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សាពីគំនិតជាតិនិយម និងឆ្វេងនិយម។

ជាទីតាំងសម្លាប់ដែលបានកើតមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រជាជនកម្ពុជាច្រើនជាង១លាននាក់ត្រូវបានសម្លាប់ និងកប់ចោលនៅក្នុងទីតាំងសម្លាប់ទាំងនោះ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។ តាមរយៈការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា មានរណ្ដៅសាកសពរួមចំនួនប្រមាណ២ម៉ឺនរណ្ដៅត្រូវបានរកឃើញនៅស្ទើរតែគ្រប់ទីកន្លែង ដែលបានបន្សល់ទុកតាំងពីរបបខ្មែរក្រហមមក។ ជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់នៅតាមវាលពិឃាតទាំងនេះ គឺជាអ្នកដែលមានកំហុសឆ្គងជាមួយអង្គការ ដូចជាមិនគោរពវិន័យ ឬបទបញ្ជានិងអ្នកទាំងឡាយណា ដែលត្រូវខ្មែរក្រហមចោទប្រកាន់ថាជា “សត្រូវ” របស់ខ្លួន។ សត្រូវទាំងនោះរួមមាន៖ សាស្ត្រាចារ្យ បញ្ញវន្ដ សិល្បករ តន្រ្តីករ និងកវីនិពន្ធ ជាដើម។ ជើងឯក ដែលជាដីចម្ការដំណាំ និងមានចម្ងាយប្រមាណ១៣គីឡូម៉ែត្រប៉ែកខាងត្បូងទីក្រុងភ្នំពេញ គឺជាកន្លែងសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងច្រើនមួយក្នុងអំឡុងពេលនៃរបបខ្មែរក្រហម។ ក្រោយខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ មានរណ្ដៅសាកសពចំនួនជាង១០០ ត្រូវបានគាស់ឡើងនៅក្នុងបរិវេណវាលពិឃាតជើងឯក និងប្រទះឃើញមានសាក​សពចំនួន៨៨៩៥នាក់ នៅក្នុង រណ្តៅទាំងនោះ។ ជនរងគ្រោះដែលត្រូវបានយកមកសម្លាប់នៅវាលពិឃាតជើងឯកនេះ ភាគច្រើនជាអ្នកទោសទួលស្លែង (ស-២១)។

វីដេអូ៖ អតីតកម្មាភិបាលផ្នែកសន្តិសុខប្រចាំនៅគុកទួលស្លែង​ឈ្មោះ ហ៊ឹម ហ៊ុយ និយាយអំពីការបញ្ជូនអ្នកទោសទៅជើងឯក

(សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមសូមចូលទៅកាន់គេហទំព័រមេគង្គណេតៈ)

ជាទាហាន និងអ្នកនយោបាយខ្មែរ ដែលបានដឹកនាំធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុនៅខែមិនា ឆ្នាំ១៩៧០ ហើយបានក្លាយជាមេដឹកនាំនៃរបបសា​ធារណ​រដ្ឋខ្មែរ។ លន់ នល់ បានបោះបង់ចោលគោលនយោបាយអព្យាក្រឹតរបស់សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ហើយបានបង្កើតទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និតជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងវៀតណាមខាងត្បូង។ ការគ្រប់គ្រងរបស់លន់ នល់ កាន់តែផ្ដាច់ការខ្លាំងឡើងៗ។ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមីនា​ ឆ្នាំ១៩៧២ លន់ ​​នល់ បានកាន់កាប់អំណាចទាំងស្រុង និងទទួលបានឋានន្តរស័ក្ដជាសេនាប្រមុខ។ ខណៈដែលកម្លាំងខ្មែរក្រហមបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៅតាមជនបទ លន់ នល់ បានក្លាយជាមនុស្សអល់អែកមិនដាច់ស្រេច និងស្ដាប់តាមគ្រូទាយ ហើយជឿស៊ុបលើការបន់ស្រន់តាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា។ នៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ កងទ័ពព្រៃខ្មែរក្រហមស្ទើរតែវាយចូលដល់រដ្ឋធានីភ្នំពេញ។ លន់ នល់ បានភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសដើម្បីគេចឲ្យផុតពីការកាប់សម្លាប់។ លន់ នល់​​ បានរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបានទទួលមរណភាពនៅរដ្ឋកាលីហ្វូញ៉ានៅថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៨៥។

ខ្មែរក្រហមចូលចិត្តឱសថបុរាណ និងកម្រប្រើប្រាស់ការថែទាំវេជ្ជសាស្រ្តសម័យទំនើបណាស់។ ឧបករណ៍​វេជ្ជសាស្ត្រត្រូវបានយកចេញ​ ហើយមន្ទីរពេទ្យត្រូវបានបិទចោល។ ចំណែកឯបុគ្គលិកពេទ្យ ក៏ត្រូវបានសម្លាប់ ឬបញ្ជូនទៅធ្វើស្រែនៅតាមជនបទ។​ ពេទ្យកុមារដែលទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលតិចតួច ឬមិនបានទទួលការ​បណ្ដុះបណ្ដាលទាល់តែសោះ ត្រូវដាក់ជំនួសវេជ្ជបណ្ឌិត និងគិលានុបដ្ឋាយិកាទាំងនោះ។ ថ្នាំដែលផលិតខ្លួនឯងសម្រាប់ព្យាបាលអ្នកជម្ងឺទូទៅ គឺ“ថ្នាំអាចម៍ទន្សាយ”។ ជម្ងឺ ជាញឹកញាប់ត្រូវបានមើលឃើញថា ជាការខ្វះការប្ដេជ្ញាចិត្ត។ ពាក្យស្លោកមួយរបស់ខ្មែរក្រហមបានពោលថា “ជម្ងឺ គឺជាអ្វីដែលកើតចេញពីការស្រមើស្រមៃរបស់មនុស្ស”។

របបខ្មែរក្រហមគឺជារបបដែលស្អប់ខ្ពើមជនបរទេស និងមិនទុកចិត្ត ឬកាន់តែស្អប់ខ្ពើមអ្វីៗដែលនិយម​អារិយ្យធម៌​បរទេស រួមបញ្ចូលទាំងអ្វីៗដែលមិនមែនជារបស់ជនជាតិខ្មែរ។ គោលនយោបាយខ្មែរក្រហម​បានរើសអើងចំពោះជនជាតិភាគតិច ដូចជាវៀតណាម ចាម ចិន និងក្រុមជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ អត្រានៃការស្លាប់ក្នុងចំណោមក្រុមជនជាតិភាគតិចគឺមានចំនួនខ្ពស់។ សហគមន៍វៀតណាមត្រូវបានបំបាត់ស្ទើរតែទាំងស្រុងគឺច្រើនជាងមួយភាគបីនៃប្រជាជនចាមដែលជាជនជាតិចាមមូស្លីមដែលត្រូវបានបោសសម្អាតដូចគ្នា។

(សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមសូមអាន សៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យជំពូក៨)

កងកម្លាំងទ័ពព្រៃកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយខ្មែរក្រហមដែលបានចាប់ផ្ដើមការតស៊ូរបស់ខ្លួនឡើងវិញនៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ចុងទសវត្សរ៍ទី៩០។ ដំបូងឡើយកងទ័ពជាតិនៃកម្ពុជាប្រជាធិ​​បតេយ្យបានប្រយុទ្ធតស៊ូប្រឆាំងនឹងការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាម ហើយនៅក្នុងទសវត្សទី៨០ កម្លាំងកងទ័ពជាតិនៃកម្ពុជាប្រជាធិ​​បតេយ្យមានប្រមាណពី៤ ទៅ៥ម៉ឺននាក់។ នៅក្នុងទសវត្សរ៍ទី៩០ កម្លាំងនេះ បានប្តូរទិសដៅរបស់ខ្លួនមកប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាវិញម្តង ដែលបណ្ដាលឲ្យច្រកផ្លូវសំខាន់ៗដែល តភ្ជាប់មកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ រួមទាំងផ្នែកខាងលិចនៃប្រទេស ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ការធ្វើ  ដំណើរ។

ជាពាក្យដែលខ្មែរក្រហមប្រើប្រាស់សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលត្រូវបានជម្លៀសចេញពីទីក្រុង ឬសំដៅទៅលើប្រភេទប្រជាជននៃវណ្ណៈកណ្ដាលថ្នាក់លើ។ យោងតាមមនោគមន៍វិជ្ជារបស់ខ្មែរក្រហម ប្រជាជនថ្មី ឬប្រជាជន១៧មេសា គឺជាអ្នកដែលតំណាងឲ្យវណ្ណៈមូលធននិយម ដែលប្រឆាំងលទ្ធិកុម្មុនិស្ដនិយម និងមិនមានភាពបរិសុទ្ធ។ ប្រជាជនថ្មី ត្រូវបានមើលឃើញថាជាអ្នកដែលប្រឈមនឹងការចោទប្រកាន់ខ្ពស់ថាជា ជនសង្ស័យ ជាអ្នកដែលទទួលបានការអប់រំនយោបាយ​មិនចេះចប់មិនចេះហើយ និងជាញឹកញាប់ទទួលបានការធ្វើបាបខ្លាំងជាង“ប្រជាជនចាស់”។ ឧទាហរណ៍៖ ប្រជាជនថ្មីទទួលបានរបបអាហារតិចជាងប្រជាជនចាស់។

(សម្រាប់ព័ណ៌មានបន្ថែមសូមអាន សៀវភៅប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យជំពូក៧)
អំនានបន្ថែម (ការបាត់បង់៖ ប្រវត្តិរឿងរ៉ាវរបស់ប្រជាជនថ្មីនៅក្រោមរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និពន្ធដោយ បៀង ពីវ័ន្ត និង វ៉េនី ខូហ្គៀល

ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ជាអតីតព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ព្រះអង្គបានឡើងគ្រងរាជ្យលើកដំបូងពីឆ្នាំ១៩៤១ ដល់ឆ្នាំ១៩៥៥ និងលើកទីពីរ ពីឆ្នាំ១៩៩៣ដល់ឆ្នាំ២០០៤។ ព្រះអង្គធ្លាប់ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ប្រមុខរដ្ឋ និងជាព្រះប្រធាន។ ព្រះអង្គគឺជាអ្នកនយោបាយយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា អស់រយៈកាលពេញមួយជីវិតរបស់ព្រះអង្គ ដែលជាញឹកញាប់ព្រះអង្គបានផ្លាស់ប្ដូរសម្ព័ន្ធភាពនយោបាយរបស់ព្រះអង្គ។ ព្រះអង្គ ជាអង្គដំបូងដែលបានហៅចលនាកុម្មុនិស្ដកម្ពុជាថាជា “ខ្មែរក្រហម”។

នៅឆ្នាំ១៩៧០ រដ្ឋាភិបាលរបស់ព្រះអង្គត្រូវបានផ្ដួលរំលំដោយ លន់​ នល់។ ព្រះអង្គបានបង្កើតរដ្ឋា- ភិបាលនិរទេសមួយនៅទីក្រុងប៉េកាំង ដែលត្រូវបានស្គាល់ថា “រាជរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិកម្ពុជា” និងបានចាប់ផ្ដើមបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម។ ការគាំទ្ររបស់ព្រះអង្គចំពោះចលនាខ្មែរក្រហមបានធ្វើឲ្យចលនានេះកាន់តែទទួលបានប្រជា​ប្រិយភាពខ្លាំងឡើងៗ។ នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញនៅឆ្នាំ១៩៧៥ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានតែងតាំង​ជាប្រមុខរដ្ឋនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុនែ្តមានតែ ប៉ុល ពត ទេ ដែលជាមេដឹកនាំ​ពិតប្រាកដ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៦ ព្រះអង្គបានសុំលាលែងពីតំណែង ហើយត្រូវបានឃុំខ្លួននៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំង រហូតដល់ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៩។ នៅឆ្នាំ១៩៨២ ព្រះអង្គត្រូវបានតែងតាំងជាព្រះប្រធាននៃរដ្ឋាភិបាលចម្រុះត្រីភាគី ឬ រដ្ឋាភិបាលចម្រុះកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។

នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ រដ្ឋសភាជាតិបានបោះឆ្នោតលើកស្ទួយរាជានិយមឡើងវិញ ហើយព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ បានក្លាយជាព្រះមហាក្សត្រម្ដងទៀត។ ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យ នៅថ្ងៃទី៧​ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤ ហើយព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ ព្រះនាម ព្រះបាទ នរោត្តម សីហមុនី បានឡើងស្នងរាជ្យបន្តពីព្រះអង្គ។ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ បានសោយទីវង្គត់នាជន្មាយុ៨៩ព្រះវស្សានៅទីក្រុងប៉េកាំងនាថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ ក្នុងរយៈកាលពេញមួយជីវិតរបស់ព្រះអង្គ ព្រះអង្គបានផលិតខ្សែភាពយន្តបានប្រហែល៥០រឿង ច្រៀងចំរៀង និពន្ធបទភ្លេង និងលេងឧបករណ៍តន្រ្តីជាច្រើនផ្សេងទៀត។